Aminokwasy to podstawowy budulec białek u wszystkich ssaków. W ich skład wchodzi 20 aminokwasów, których liczba i kolejność cząsteczek determinuje właściwości oraz funkcje poszczególnych białek. Część aminokwasów jest syntetyzowana (wytwarzana) przez organizmy samodzielnie, ale niektóre z nich muszą być dostarczane z zewnątrz wraz z pożywieniem.
Substancje białkowe, które należy aplikować zwierzętom hodowlanym razem z paszą to aminokwasy egzogenne. Wartość pasz dla trzody chlewnej mierzy się zawartością lizyny, metioniny, treoniny lub tryptofanu. Poszczególne rodzaje pasz różnią się ilością białka. Przykładowo śruta sojowa jest bogata w lizynę, lecz posiada niewielką ilość metioniny, a pasza rzepakowa jest bogata w metioninę, ale charakteryzuje się niedoborem lizyny. Właśnie z tego powodu w składzie mieszanek dla trzody hodowlanej, stosunek poszczególnych aminokwasów, czyli lizyny, metioniny, treoniny oraz tryptofanu powinien wynosić 100:32:64:19. Jednak uzyskanie takich proporcji w sposób naturalny jest praktycznie niemożliwe.
Warto podkreślić, że poziom białka w paszy ma ogromny wpływ na wzrost, rozwój oraz funkcjonowanie zwierząt. Jeżeli brakuje go w codziennej diecie, przyrost masy staje się spowolniony, pogarsza się kondycja i widocznie obniża odporność oraz pojawiają się problemy z reprodukcją czy wzrost otłuszczenia tuszy. Wszystkie wspomniane czynniki mają negatywny wpływ na wskaźniki opłacalności hodowli.
Najważniejszym aminokwasem, który powinien być systematycznie dostarczany wraz z paszą, jest lizyna. W przypadku pasz dla świń dorosłych jej zawartość musi stanowić od 5 do 5,5% całkowitego poziomu białka, a w diecie prosiąt oraz warchlaków lizyny powinno być jeszcze więcej – do ok. 6,5%.
Jeżeli następuje niedobór wspomnianego aminokwasu w paszy, zazwyczaj skutkuje to pogorszeniem absorpcji i syntezy pozostałych substancji białkowych, co z kolei wpływa negatywnie na proces budowania tkanki mięśniowej. Lizyna decyduje zatem o wszystkich pozostałych wartościach aminokwasów egzogennych.
Specjalne dodatki paszowe charakteryzujące się zawartością aminokwasów syntetycznych otrzymuje się na kilka sposobów:
Pasze dla świń najczęściej wzbogaca się w lizynę, treoninę i metioninę, przykładowo w postaci specyfików, takich jak Rhodimet® AT88 i Rhodimet® NP99. Umożliwiają one poprawę jakości i wartości pokarmowej codziennego pożywienia, szczególnie wtedy, gdy w danej hodowli stosuje się tańsze zamienniki wysokojakościowych pasz, które są ubogie w lizynę i metioninę. Aminokwasy syntetyczne zwiększają zawartość energii metabolicznej paszy, co poprawia wskaźniki jej wykorzystywania przez trzodę chlewną.
Kolejną zaletą stosowania aminokwasów syntetycznych jest fakt obniżenia zawartości białka, jako składnika paszy. Substancje syntetyczne zawierające lizynę, metioninę oraz treoninę są w stanie zredukować ilość paszy wysokobiałkowej o 10% w mieszankach pełnoporcjowych. Realną korzyścią redukcji białka w diecie jest natomiast ograniczenie ryzyka występowania biegunek bakteryjnych oraz spadek ilości azotu wydalanego przez zwierzęta do środowiska, który znacząco utrudnia utylizację zwierzęcych odchodów.
Zabezpieczenie potrzeb pokarmowych zwierząt to najlepszy sposób na zwiększanie opłacalności hodowli. Naturalne produkty bogate w aminokwasy syntetyczne wpływają na ogólny dobrostan całego stada, poprawiając wykorzystywanie paszy, wzrost oraz poziom odporności.
Autor