1 września 1919 r. Naczelny Wódz Józef Piłsudski zatwierdził wydanym przez siebie dekretem „Przepis ubioru polowego Wojska Polskiego”. Został on opublikowany w „Dzienniku Rozkazów Wojskowych” (nr 97 z 15 listopada 1919 r.) Od tamtego dnia polskie wojsko mogło poszczycić się swoimi pierwszymi regulaminowymi mundurami wojskowymi. Wcześniej polscy żołnierze musieli stanąć do walki o ojczyznę w zniszczonych mundurach obcych armii. W pierwszych miesiącach po odzyskaniu niepodległości, aby w jakikolwiek sposób odróżnić armię polską, nakazano żołnierzom zdjąć odznaczenia obcych wojsk oraz czapki, klamry, pasy. Wreszcie po wydaniu wyżej wspomnianego dekretu do lipca 1920 roku każdy oficer musiał zaopatrzyć się w kompletny mundur.
Nowy strój różnił się od tych, które żołnierze byli zmuszeni nosić w armiach państw zaborczych. Charakterystycznymi elementami ubioru polskiego żołnierza był srebrny wężyk na patce, czapka rogatywka z orłem oraz guziki z godłem. Przepisową nazwą polowej barwy munduru była szaro-brunatno-zielona. Zdecydowano się na nią po przeprowadzeniu testów, które wykazały, że w polskim krajobrazie najlepiej sprawdza się angielska barwa khaki. Przyjęty mundur polowy był uniwersalnym strojem dla wszystkich oficerów i żołnierzy. W zależności od dodatków pełnił jednak różne role: stroju bojowego, garnizonowego, służbowego, salonowego i codziennego. Opracowano także regulacje dotyczące oznak stopni wojskowych. Zdecydowano o umieszczaniu ich na naramiennikach, rękawach munduru i płaszcza oraz na czapce. Warto dodać, że system stopni, który przyjęto rok po odzyskaniu niepodległości, przetrwał do dziś z uwzględnieniem pewnych modyfikacji.
Kurtka noszona przez żołnierzy była wzorowana na kroju francuskim. Zapinała się na pięć guzików, posiadała stojący kołnierz i cztery zewnętrzne kieszenie. Szeregowi nosili pas polowy szerokości 5,5 cm zapinany na sprzączkę metalową, a dla oficerów przewidziano pas typu angielskiego z paskiem przez ramię, żabkę i rapcie do noszenia szabli pod płaszczem. Szeregowych żandarmów zdobiły jasnożółte sznury, a generałów, oficerów Sztabu Generalnego wyróżniały podwójne białometalowe akselbanty, noszone na prawym ramieniu. Również żołnierski płaszcz był wzorowany na kroju francuskim. Był uniwersalny dla wszystkich, w takim samym kolorze co kurtka, zapinany na sześć guzików z orłem. Kołnierz był usztywniony, nieco ciemniejszy, z patkami w kolorze broni.
Spodnie, dopasowane kolorystycznie do reszty stroju, zasadniczo nie wyróżniały się niczym w przypadku szeregowych żołnierzy. Jednak dla oficerów i generałów wojska polskiego zaprojektowano dwa ich rodzaje. Spodnie do butów, zwanych bryczesami, oraz dłuższe ze strzemiączkami do trzewików. Drogą ozdobą spodni były lampasy, jednak zarezerwowane zostały tylko dla generałów. Uniwersalnym obuwiem były trzewiki z szerokim i płaskim obcasem. Wyróżniali się oficerowie, którzy nosili tzw. sztylpy skórzane lub buty z wysokimi cholewami.
Problem wprowadzenia jednolitego umundurowania dla polskiego wojska był wielkim wyzwaniem dla odradzającego się państwa. Władze na czele z Marszałkiem Józefem Piłsudskim, zdawały sobie jednak sprawę, że jest to bardzo istotna kwestia, która nie tylko stanowi o tożsamości narodowej, ale jest jednym z warunków rozwoju wojska i jego odpowiedniego wyposażenia. Nowy mundur spełnił także funkcję zintegrowania wojska. W kolejnych latach dokonywano stopniowych reform i modyfikacji w stroju żołnierskim, tak aby stało się ono coraz bardziej praktyczne w boju i na co dzień.
Inspirowane: wphmilitaria.pl – sklep mundurowy
Autor