Podczas realizacji rozmaitych robót budowlanych wykonawcy niejednokrotnie natrafiają na problemy związane z występowaniem wód gruntowych, które zalewają wykopy i uniemożliwiają prowadzenie dalszych prac. Problem ten, w zależności od przyczyn oraz budowy gruntu, można rozwiązać na wiele sposobów. Jeżeli problemem jest zalanie wykopu podczas intensywnego deszczu, wystarczy użycie pomp samozasysających. Pompy te sprawdzą się również podczas kontrolowana wód gruntowych w gruntach piaszczystych i spoistych. Przy innych typach podłoża konieczne może okazać się wykonanie ujęć wgłębnych lub zastosowanie filtrów igłowych.
Jeżeli problem odwadniana wykopów dotyczy prac przeprowadzanych w stabilnym gruncie, gdy do wykopu dostaje się niewielka ilość wody, jej poziom można obniżyć, rozmieszczając bezpośrednio w jego obrębie niecki bądź studzienki, w których umieścimy samozasysające pompy zatapialne. Warto kontrolować napływ wody do punktów poboru tak, by zapewnić stałe i nieprzerwane pompowanie, zwracając uwagę na to, żeby nie dopuścić do destabilizacji gruntu. Rozwiązanie to może zatem być stosowane tylko w gruntach piaszczystych i spoistych, gdyż w gruntach pylastych będzie to po prostu niebezpieczne.
Liczbę oraz wydajność pomp do odwadniania ze zbudowanej w obrębie wykopu i sięgającej poniżej poziomu docelowego zwierciadła wody odwadniającej, należy oczywiści odpowiednio dostosować zarówno do warunków gruntowych, jak i tempa napływu wody czy skuteczności ssania i tłoczenia samych pomp. Stosując pompy samozasysające należy odpowiednio dobrać kosze ssawne, które chronią jej mechanizm przed zasysaniem zbyt dużych cząsteczek do wnętrza pompy. Otwory kosza muszą być dopasowane do specyfikacji konkretnej pompy. Co ciekawe najczęstszym problemem w tym wypadku jest zbyt duża wydajność pomp i próba ich dławienia na zaworach. Nie tylko jest to nieekonomiczne, ale ze względu na niewielki zakres sprawności tych urządzeń może prowadzić do ich uszkodzenia.
Gdy mamy do czynienia z ryzykiem destabilizacji wykopów, czy to ze względu na głębokość i strukturę gruntu, czy tempo napływu wody, popularnym rozwiązaniem odwadniania wykopów jest wykonanie wzdłuż wykopów studni depresyjnych, zwanych także ujęciami wgłębnymi. Do ich budowy wykorzystuje się wiertnię, wiercąc w rurze osłonowej studnie o ok. 7 cm większej średnicy niż rury filtracyjne, które zamierzamy zastosować. Średnica studni dla gruntów o średniej i dużej przepuszczalności mają zazwyczaj średnicę 200 mm. Natomiast w gruntach o małej przepuszczalności w celu zwiększenia powierzchni filtracyjnej stosuje się ujęcia wgłębne średnicy nawet 800 mm, wypełniając żwirem przestrzeń pomiędzy ścianami studni a rurą filtracyjną. W zależności od wymaganej wydajności i wysokości podnoszenia wody w studniach montuje się pompy ssące z zaworem zwrotnym lub pompy głębinowe. Aby uniknąć awarii, należy dobrać ich wydajność w taki sposób, aby podczas pracy cały czas pozostawały one zanurzone.
Podczas prac na terenach zabudowanych, przykładowo, gdy konieczne jest odwodnienie wykopu w Warszawie lub innym mieście, na działce blisko sąsiadującej z już zabudowanymi, konieczne jest wykonanie projektu odwodnienia budynku lub wykopu. Pozwoli to bowiem uniknąć katastrofy budowlanej będącej efektem źle prowadzonych prac osuszania wykopów. W takich warunkach konieczna jest szczegółowa analiza warunków gruntowych – aby określić i odpowiednio skontrolować zasięg leja depresyjnego. Pomocne może okazać się zastosowanie do osuszenia systemu igłofiltrowego, w którym ujęcia wody gruntowej rozmieszczone są najczęściej w odległości 1 m od siebie. Mniejsza odległości pomiędzy kolejnymi ujęciami daje w efekcie bardziej poziomy lej depresyjny oraz jego dużo mniejszy zasięg niż w przypadku stosowania wcześniej omówionych metod. Oznacza to możliwość większej kontroli kształtu i zasięgu leja depresyjnego, przez co odwadnianie w miejscach znajdujących się nieopodal istniejących budowli jest mniej kłopotliwe. Należy jednak pamiętać o wykonaniu projektu odwodnienia budynku, szczególnie gdy planujemy odwadnianie wykopów w Warszawie lub na innych terenach silnie zurbanizowanych.
Odwadnianie wykopów, niezależnie od tego, czy będzie prowadzone bezpośrednio z wykopu, czy z ujęć wgłębnych, może przebiegać w sposób bardzo zróżnicowany. Z tego względu warto zastanowić się nad zamówieniem projektu odwodnienia wykopu oraz korzystać z usług fachowców, posiadających odpowiedni sprzęt, wiedzę oraz doświadczenie.
Autor